Interview met Jos Stoit over het fusietraject dat leidde tot het nieuwe Plantise

Op 7 september verrasten Plantenkwekerij Leo Ammerlaan, Plantenkwekerij Van der Lugt en Grow Group vriend en vijand met de mededeling dat het trio fuseert tot Plantise. Daarmee is in een krachtige beweging één van de grootste plantenkwekers van Nederland ontstaan. ‘Ik had nooit gedacht dat ik me gevleid zou voelen als iemand uit de sector me “een olifant” zou noemen’, zegt de kersverse fusiedirecteur Jos Stoit. ‘Meteen worden we gezien als een van de grote spelers waarmee men graag op (internationaal) niveau en schaal zaken doet.’ Hoe kan het dat de fusie van zo’n ‘olifant’ is begeleid door het in omvang veel bescheidener Hillenraad Partners? Jos Stoit vertelt er graag over aan Martien Penning van Hillenraad Partners.

‘Weet je wat het gekke is van fuseren?’, vraagt Jos Stoit ergens tijdens het gesprek aan Martien Penning. Hij geeft er meteen zelf het antwoord bij: ‘Elk van de direct betrokkenen is niet in staat om de eigen bril af te zetten. Wij gingen als drie partijen de fusie in, en dat doe je per definitie vanuit je eigen waarheid. En het grappige is nu: de werkelijkheid is weer net even anders dan elk van die drie waarheden. Je hebt een externe partij nodig die die werkelijkheid boven water haalt. Die helpt om in alle realiteit te kijken naar waar de verschillen en de consensus liggen. De reden waarom we tot gesprekken over de fusie kwamen was zonneklaar. We waren in feite al één in onze vraag: “Waar ligt onze toekomst?” Zo’n twee jaar geleden dachten we nog dat die toekomst nationaal en Noord-West Europees zou zijn. Die invalshoek is heel snel veranderd. In slechts twee jaar tijd is de internationale vraag voor opkweek verdubbeld of zelfs meer. Dan weet ieder voor zich, dat je iets moet gaan doen. Want samen kunnen we die vraag wèl aan, zo ontdekten we. Maar dan? Hoe ga je dan verder? ‘Tijd voor een externe deskundige en daarvoor selecteerden we Hillenraad Partners’.

Juiste timing

‘Op dat moment waren we al wel een half jaar onderweg in het fusieproces,’ zo herinnert Jos zich. ‘Het drong meer en meer tot ons door dat we iemand nodig hadden die zonder enige vorm van beïnvloeding of subjectiviteit vanuit één van de bloedgroepen de verbinding kan leggen. Martien: ‘Ik was wel blij met die timing, want er was al vertrouwen tussen jullie onderling ontstaan. Je wilt als adviseur in de stevige rol van “formateur” zitten, maar dan moet er wel echte intentie zijn om samen te gaan. Ook waren de voordelen van de fusie al helder: in essentie meegroeien met de markt.’ Jos: ‘Zeker. Je vertrekt vanuit een gezamenlijk ideaalbeeld, maar dan komen toch de verschillen. Je hebt iemand nodig die kritisch kijkt of die gezamenlijke invalshoek nou eigenlijk wel zo sterk is. De validatie is cruciaal, die heb je nodig van iemand die de sector door en door kent, en die met een onafhankelijke en heldere agenda opereert: puur op inhoud, met oog voor de onderlinge menselijke verschillen en de menselijke maat.’

Geen weg terug

Op enig moment in het gesprek draait Jos Stoit de rollen om en stelt hij de vragen aan Martien Penning. Zoals: ‘Wat waren nou de punten en momenten die in jouw optiek hebben geleid tot het succesvol afronden van dit fusietraject?’ ‘Dat waren er twee’, antwoordt Martien. ‘Het eerste opmerkelijke punt was het uitsluiten van een exit strategie. Dus een plan B voor als de gesprekken zouden vastlopen. Het is gebruikelijk om wel zo’n escape in te bouwen. Ik geloof dat juist de bewuste keuze om die weg van meet af aan af te sluiten, een goede is geweest. Het andere is: de regelmatige persoonlijke gesprekken met ieder van de zes sleutelfiguren. Dan merk je dat bij de één de wens om te delen overheerst, bij de ander de bereidheid om concessies te doen. Martien vervolgt ‘Er zit voor vele decennia aan historie aan tafel, maar waar ligt de gezamenlijke toekomst? Wat hebben deze mensen met elkaar? De vraag “what makes you move?”, daar zoeken we als Hillenraad Partners het antwoord op. Een fusie gaat over vier elementen: inhoud, processen, personen en emotie. Dat moet allemaal kloppen. En een vraag die ik me zeker ook altijd stel: wat heb ìk met deze mensen? Als adviseur moet je je goed voelen bij degene met wie je in het spel zit. Naar mijn gevoel kun je alleen zo de fricties opruimen: uit wederzijds respect en vertrouwen.’

Hick ups gladstrijken

Hoezeer zowel Jos als Martien ook met genoegen terugkijken op een geslaagd fusietraject, er zijn onderweg uiteraard ook hobbels geweest. Jos daarover: ‘Op enig moment lag de vraag op tafel wie de CEO van de nieuwe onderneming zou worden. Jij hebt goed gezien dat die keuze op dat moment het proces deed haperen. De keuze om dat beslismoment te parkeren en in de eerste fase van de integratie met een fusiedirecteur te werken, bracht weer lucht en voortgang. Die focus op het doel en scherpe waarneming waardeer ik als heel waardevol in het proces. Mensen kunnen en mogen verschillen, het is de kunst om de inhoud scherp voor ogen te houden. De drie partijen die je hebt samengebracht, zijn allerminst look-a-likes. Dat er vanuit de onderlinge verschillen zo’n gelijkwaardige eenheid is ontstaan, dat heeft niet alleen de buitenwereld verrast maar ook ons.’